Natuurtoets

Bij ingrepen in het stedelijk en landelijk milieu kan aanvullend onderzoek een onderdeel zijn van de planvormingsprocedure. Een natuurtoets is nodig als er het vermoeden bestaat dat de ingrepen een effect hebben op bestaande natuurwaarden. In het geval dat er beschermde planten- of diersoorten in het plangebied voorkomen is een ontheffingsaanvraag in het kader van de Flora- en faunawet noodzakelijk. Daarbij spelen de resultaten van de natuurtoets een doorslaggevende rol.

In een natuurtoets wordt een inventarisatie gedaan van de huidige natuurwaarden. Ook wordt er getoetst op de aanwezige habitats en het voorkomen van beschermde planten- en diersoorten. Toetsing vindt plaats binnen het kader van de Flora- en faunawet en de hieraan gekoppelde Europese Habitat- en Vogelrichtlijn en de Natura 2000 gebieden. Een vast onderdeel van een natuurtoets is de analyse van de mogelijke effecten van de ingreep.

Voorbeelden van natuurtoetsen zijn de controle op verblijvende vleermuizen en muurvegetaties bij oude gebouwen die op de nominatie staan te worden gesloopt of de uitbreiding van een woonwijk in het landelijk gebied waarbij gekeken wordt naar flora en vegetatie, broedvogels, insecten, amfibieën en zoogdieren. Een quick scanonderzoek kan op een snelle manier een beeld geven van de (mogelijke) aanwezigheid van beschermde soorten. In het laatste geval wordt een ontheffingsaanvraag ingediend. Het bureau kan de opdrachtgever hierbij adviseren. Bij een natuurtoets vindt er altijd veldwerk plaats en worden er bestaande natuurgegevens bij het onderzoek betrokken. Betreft het een ontwikkelingsproject in het buitengebied dan zijn vaak natuurgegevens verkrijgbaar bij de betreffende provincie. Bij een natuurtoets gedurende het winterhalfjaar heeft een toetsing het karakter van een "best professional judgment".

In een natuurtoets kunnen mitigerende maatregelen aan bod komen. Bij verlies van belangrijke natuurwaarden en een groot maatschappelijk belang van het project moet aan compensatie worden gedacht. Elke situatie staat op zich en vereist maatwerk. Het is aan te bevelen de natuurtoets zoveel mogelijk aan het begin van het planvormingsproces te laten plaatsvinden. Zo kan de natuuronderzoeker een bijdrage leveren aan het vinden van oplossingen waarbij het "mes aan twee kanten snijdt". Later in het proces is dat lastiger. In de praktijk blijkt dat bij de projectontwikkeling meer mogelijk is dan men in eerste instantie denkt. Het adviesbureau heeft de afgelopen jaren veel natuurtoetsen uitgevoerd zowel buiten als binnen Noord-Holland. Op de pagina "te downloaden publicaties" staan enkele voorbeelden van natuurtoetsen zoals die in Kockengen. Deze is uitgevoerd in verband met een functieverandering van een terrein dat grenst aan een ecologische verbindingszone in de provincie Utrecht (zie "Eiland in het weiland"). Hieronder nog enkele voorbeelden van rapporten met natuurtoetsen.